Alles wat je als reiziger moet weten over het boeddhisme

Ben je gefascineerd door eeuwenoude tempels, serene kloosters en een levenswijze gebaseerd op innerlijke balans en het verminderen van lijden? Tijdens een reis door Azië kom je het boeddhisme overal tegen: van de gouden tempels in Thailand tot de mystieke kloosters van Tibet. Maar wat houdt deze spirituele levenswijze precies in? In dit blog nemen we je mee langs de basisprincipes, de belangrijkste boeddhistische stromingen en de regels en gebruiken die je moet volgen als je op reis bent in een boeddhistisch land.

Wat is het boeddhisme?

Het boeddhisme is een van de grootste en oudste levensbeschouwelijke en religieuze stromingen ter wereld. Het is ontstaan in India in de 5e eeuw voor Christus en gesticht door Siddhartha Gautama Boeddha. Hij groeide op als prins, maar verliet zijn luxeleven om op zoek te gaan naar een diepere betekenis van het bestaan en het antwoord op de vraag waarom mensen lijden. Vanuit India is het boeddhisme verspreid naar landen als Thailand, Sri Lanka, Nepal, Bhutan, China en Japan. De boeddhistische leer richt zich op het bereiken van verlichting door middel van meditatie, ethisch leven en wijsheid. Volgens het boeddhisme kunnen mensen de cyclus van wedergeboorte doorbreken door de middenweg te volgen, zoals onderwezen door Boeddha. Vandaag de dag telt het boeddhisme wereldwijd meer dan 400 miljoen aanhangers en speelt het een belangrijke rol in de cultuur en tradities van veel Aziatische landen.

De kernprincipes van het boeddhisme

Het boeddhisme is gebaseerd op de leer van Gautama Boeddha en de eerste lering is die over de Vier Edele Waarheden.

Het leven kent lijden en ontevredenheid.
Het lijden heeft een oorzaak, zoals verlangen en gehechtheid.
Er kan een einde komen aan lijden.
Door het Achtvoudige Pad kan het lijden overwonnen worden.

Het Achtvoudige Pad is de leidraad naar het beëindigen van lijden en dit bestaat uit acht praktische richtlijnen:

De juiste visie: Het begrijpen van de Vier Edele Waarheden.
De juiste intentie: Het streven naar verlichting ten behoeve van alle levende wezens.
Juist spreken: Het vermijden van leugens en niet kwaadspreken.
De juiste handelingen: Het handelen op een ethische manier, bijvoorbeeld door niet te doden of te stelen.
Het juiste levensonderhoud: Het verdienen van je brood op een manier die geen schade aan anderen toebrengt.
De juiste inspanning: Het ontwikkelen van positieve neigingen en het vermijden van negatieve.
De juiste concentratie: Het ontwikkelen van concentratie en meditatie om innerlijke rust te bereiken.
De juiste meditatie: Het bewust zijn van je gedachtes, gevoelens en handelingen.

De drie belangrijkste boeddhistische stromingen

Het boeddhisme kent verschillende stromingen, ook wel scholen genoemd, en elke stroming heeft zijn eigen kenmerken en overtuigingen. De huidige drie hoofdstromingen zijn het Theravada, Mahayana en Vajrayana.

Het Theravada-boeddhisme (dit betekent ‘het woord van de ouderen’) is de oudste school. Bij deze stroming leggen ze de nadruk op het volgen van de oorspronkelijke leringen van Boeddha, met als doel het bereiken van persoonlijke verlichting, vooral door meditatie en discipline. Deze school is vooral te vinden in Thailand, Sri Lanka, Laos, Cambodja, Myanmar en het zuiden van Vietnam.

Het Mayana-boeddhisme is de tweede grote school. Bij deze stroming richten ze zich op het ideaal van het bodhisattva, een persoon die verlichting bereikt, maar ervoor kiest om terug te keren naar de wereld om anderen te helpen hun verlichting te vinden. Deze school is vooral te vinden in China, Nepal, Tibet, Japan, Zuid-Korea en grote delen van Vietnam.

Het Vajrayana-boeddhisme is de derde grote school. Deze stroming combineert elementen van het Mahayana-boeddhisme met mystieke rituelen en krachtige meditatiepraktijken, die het pad naar verlichting versnellen. Deze school is vooral te vinden in Tibet, Nepal, China, Japan, Mongolië, Zuid-Korea en Bhutan.

Regels en gebruiken op reis

Wanneer je op reis gaat in boeddhistische landen of boeddhistische tempels en kloosters bezoekt, is het belangrijk om je respectvol te gedragen en bewust te zijn van de cultuur. Hier zijn enkele regels waar je rekening mee kunt houden:

Wees respectvol in tempels: Trek je schoenen uit voordat je een tempel betreedt, kleed je bescheiden en zorg dat je je schouders en knieën bedekt. Daarnaast wordt stilte gewaardeerd in tempels en kloosters, dus vermijd luid praten of onnodig lawaai maken.
Toon respect voor monniken: Vermijd fysiek contact met monniken, dit geldt vooral voor vrouwen, en spreek hen altijd met respect aan.
Niet wijzen: Wijs in boeddhistische landen nooit met je voeten naar iemand. Dit wordt gezien als een respectloos gebaar. Ook wijzen met je vinger wordt als respectloos beschouwd, met name in de richting van een Boeddhabeeld.
Vermijd aanraking van het hoofd: In het boeddhisme wordt het hoofd als het heiligste lichaamsdeel gezien, dus het aanraken ervan kan als een teken van disrespect worden beschouwd, voornamelijk bij kinderen of monniken.
Respecteer rituelen: Als je een boeddhistisch ritueel bekijkt of eraan deelneemt, doe dit dan met respect en zorg dat je niemand afleidt.

Wil je meer weten over het boeddhisme en de cultuur van de landen waar deze religie zo’n grote rol speelt? Ontdek dan onze reizen naar Azië en laat je inspireren door de wijsheid, rust en tradities van deze bijzondere levenswijze.