Vulkanen op IJsland: waar de vier elementen samenkomen

IJsland staat bekend om de unieke geologie en is de thuisbasis van veel indrukwekkende vulkanen. In dit blog zijn de top tien vulkanen op IJsland uitgelicht. Sommigen daarvan zijn actief en bij een aantal is recentelijk zelfs een vulkaanuitbarsting geweest. Ben je benieuwd om welke vulkanen het gaat en waarom dit land überhaupt zo vulkanisch is? Lees gauw verder.

IJsland is een en al natuur, niet gek dat dit land de benaming ‘het land van vuur en ijs’ heeft. Tref hier dramatische contrasten, tektonische platen, arctisch weer, ruige kusten en gifgroene landschappen. De imposante vulkanen vormen het karakter van dit buitenaardse maar beeldschone landschap. Als je op zoek bent naar avontuur en ongereptheid, dan zijn de vulkanen op IJsland een mooie toevoeging aan de bucketlist!

Geologie van IJsland

Hoeveel vulkanen op IJsland zijn er?

Er zijn grofweg zo’n 130 actieve en inactieve bekende vulkanen op IJsland. Dit aantal kan variëren afhankelijk van hoe vulkanen worden gedefinieerd. Er zijn namelijk tal van ondergrondse vulkanen die soms enkel zichtbaar zijn tijdens aardbevingen of gletsjer uitbarstingen.

Waarom is IJsland zo vulkanisch?

Dit komt simpelweg door zijn unieke geologische positie. IJsland is een eiland dat ligt op het grensgebied tussen twee tektonische platen, de Europese en de Noord-Atlantische plaat. Deze platen divergeren, wat kan leiden tot vulkanische activiteit. IJsland ligt tevens op het mid-Atlantisch Ruggenplateau, een gebied met een hoge vulkanische activiteit.

Actieve vulkaan IJsland

Er zijn welgeteld zo’n 30 actieve vulkanen op IJsland. Een andere oorzaak voor de actieve vulkanen komt door de hoge hoeveelheid magma onder het eiland. Magma is vloeibare gesteente onder de aardkorst, dat naar boven kan komen wanneer het aan de oppervlakte komt. Tot slot zorgen de koude temperaturen van het eiland ervoor dat magma sneller stolt, wat kan leiden tot vulkanische uitbarstingen.

Recente vulkaanuitbarsting IJsland

De laatste jaren heeft IJsland meerdere vulkaanuitbarstingen gehad. De meest recentelijke was dit jaar in de vulkaan Fagradalsfjall in het zuidwesten van IJsland. In 2021 is deze vulkaan ook al uitgebarsten en de activiteit hield maandenlang aan.

Grofweg zijn er zo’n twintig tot dertig vulkaanuitbarstingen op IJsland per eeuw. Niet elke uitbarsting is even groot en hebben nauwelijks invloed op het dagelijks leven. Een vulkaanuitbarsting op IJsland is een onvoorspelbare maar regelmatig voorkomende gebeurtenis.

Hoewel IJsland bekend staat om zijn actieve vulkanen, zijn de meeste uitbarstingen niet gevaarlijk voor mensen en leiden ze niet tot grote verstoringen. De actiefste vulkanen liggen ver van de steden. De seismische stations zijn in staat om uitbarstingen te voorspellen. Bovendien wordt de situatie en de omliggende gebieden nauwlettend in de gaten gehouden.

De top 10 bekendste vulkanen

1. Eyjafjallajökull

Eyjafjallajökull is een van de bekendste en verbazingwekkende vulkanen van IJsland. Hij is vooral bekend geworden na de uitbarsting in 2010, die ervoor zorgde dat er vliegtuigen werden gecanceld en de Europese luchtvaart werd verstoord. De vulkaan ligt in het zuiden van IJsland en is een van de meest actieve vulkanen van het land. De vulkaan is zeker het bezoeken waard met de volledig bedekte ijskap. De kliffen van de vulkaan zijn gevuld met spectaculaire watervallen zoals de beroemde Skogafoss.

Praktische tips: ·

Beste reistijd is in de maanden juli en augustus. Het is dan zomer in IJsland en het minst regenachtig. De maanden september en oktober zijn al minder geschikt, maar is er minder drukte.
De vulkaan ligt nabij de zuidkust van IJsland, iets minder dan twee uur rijden van de hoofdstad Reykjavik. Je komt hier het beste per auto, volg de ringweg route 1 tot Hvolsvöllur en neem de afslag naar Route 261. Hier kom je aan op een parkeerplaats.

2. Grímsvötn

Grímsvötn is een andere populaire vulkaan van het land en daarnaast ook de meest beruchte. Hij is gelegen in het Vatnajökull Nationaal Park en zeer actief; deze is maar liefst zestig keer uitgebarsten in de loop van de geschiedenis. Grímsvötn had de laatste uitbarsting in 2011, dat ervoor zorgde dat de luchtvaart in IJsland werd verstoord. Een uniek stuk landschap van ijs en sneeuw in het Vatnakojull nationaal park.

Praktische tips: ·

Beste reistijd is in de maanden juli en augustus wederom. Gedurende deze zomermaanden heb je het langste daglicht en minste neerslag.
Deze vulkaan is wat lastiger zelf te bezoeken. Aangeraden wordt om met een tour daarheen te gaan, de vulkaan is zeer actief en soms gevaarlijk. Indien je toch zelf erheen wilt gaan, kun je met de auto een heel eind komen. Wederom neem je vanaf de hoofdstad Reykjavik de ringweg route 1.

3. Vulkaan Hekla

Vulkaan Hekla ligt in het zuiden van het land en is een van de meest actieve vulkanen van IJsland. Bijnaam van deze vulkaan is de ‘Gateway to hell’ doordat de onstuimige aard van Hekla ervoor heeft gezorgd dat een groot gedeelte van IJsland is bedekt met lava en tefra. Klim in ongeveer vier uur naar de top van 1.488 meter.

Praktische tips:

Weer geldt hier de beste reistijd in de maanden juli en augustus om dezelfde redenen als bij bovenstaande vulkanen.
De vulkaan ligt in het zuiden van IJsland, op zo'n 110 kilometer van Reykjavik vandaan. Het ligt zo’n 55 kilometer van de kust af. Volg de aangewezen borden met de auto op de Gouden Cirkel route. Vanaf het Hekla Centrum bij de Leirubakki boerderij kan men je de weg wijzen naar de vulkaan, welke nog 16 kilometer zijn. De weg is redelijk onbegaanbaar, dus je kunt het beste met een vierwieldrive erheen gaan.

Andere populaire vulkanen zijn:

4. Snaefellsjokull
5. Bárðarbunga
6. Katla
7. Krafla
8. Askja
9. Hverfjall
10. Prestahnukur

Tips bezoeken van vulkanen op IJsland

Er zijn een aantal vulkanen die je zelfstandig kan bezoeken, gratis of tegen een kleine vergoeding. Bijvoorbeeld de Kerið krater, Saxhóll krater of de Hverfjall krater. Een aantal tips om in acht te houden bij het bezoeken zijn:

1. Bereid je bezoek voor: Elke vulkaan is anders, en de omstandigheden in IJsland kunnen zeer onvoorspelbaar zijn. Daardoor kan de situatie elk moment snel veranderen, dus het is essentieel om up to date te blijven.

2. Volg lokale regels op: Blijf op de aangewezen, gemarkeerde paden en uitkijkpunten. Gebieden die volgens de autoriteiten een potentieel risico vormen, zijn voorzien van duidelijke waarschuwingstekens of volledig afgesloten. Niet alle gevaren zijn zichtbaar. Hoewel het er misschien veilig uitziet, zijn er waarschijnlijk onzichtbare gevaren, zoals onstabiele grond of giftige vulkanische dampen.

3. Draag geschikte kleding: Sommige vulkanen zijn intensiever om te beklimmen dan anderen. Het weer en de hoogte speelt een rol bij het dragen van de juiste kledij. Het weer in IJsland kan zeer grillig zijn en abrupt veranderen. Draag vooral laagjes om jezelf warm, ademend en waterdicht te houden. Vergeet vooral niet dat winddichte jacks een must zijn.

Wil je een rondreis langs de vulkanen op IJsland maken in groepsverband? Bekijk onze gevarieerde rondreizen.